Bir gezegenin ne kadar sıcak yahut soğuk olduğunu tanımlamak bazen karmaşık olabilir. Mesela Dünya’yı örnek alalım: Tropik bölgelerdeki sıcaklıklar, kutup bölgelerdeki sıcaklıklardan epey farklıdır. Sıcaklıktaki değişimler hem atmosferlerde hem de gezegenlerin farklı yerlerinde epey yaygındır. Güneş Sisteminde bulunan Venüs gezegeni bu duruma bir örnek olarak gösterilebilir. Biz de bu yazımızda bu husustan bahsediyoruz.
Kaynak: https://www.iflscience.com/the-hottes…
Ortalama sıcaklıklara bakacak olursak, yenilmez bir yüksek sıcaklık şampiyonu Venüs diyebiliriz.
Güneşin etrafında dönen ikinci gezegenin ortalama sıcaklığı 464°C’dir. Bu kurşunu eritecek kadar sıcak bir ortamdır. Ayrıca gezegene inmeyi başaran Sovyet sondası yüzeyde uzun süre hayatta kalamadı.
Peki neden Venüs en sıcak gezegendir?
Ortalama olarak Venüs, Güneş’e en yakın gezegen olan Merkür’den bile daha sıcaktır. Bunun sorumlusu ise gezegenin bulut örtüsü. Venüs atmosferi sülfürik asit ve karbondioksitten oluşur ve Dünya’nınkinden yaklaşık 100 kat daha kalındır. Gezegen, uzun vakit evvel yıkıcı bir sera tesiri yaşadığı için bugünkü halindedir. Venüs’ün yüzeyinde olsaydınız, birebir anda hem yanar, hem erir hem de ezilirdiniz. Katiyen bir tatil için en yeterli yer sayılmaz.
Başka hiçbir gezegen ortalama sıcaklık açısından Venüs ile yarışamazken, pozisyona has sıcaklık arıyorsak seçebileceğimiz çok sayıda yer vardır.
Dünya da dahil olmak üzere gezegenlerin dış atmosferleri binlerce derecelik sıcaklıklara ulaşabilir. Bu katman termosfer olarak bilinir. Atmosferlerin bu katmanlarının bu kadar sıcak olmasının nedeni Güneş’tir. Atmosferin bu kısmı çok büyük miktarda radyasyon alır – ancak yoğunluk genellikle o kadar düşüktür ki ısı transferi çok verimli değildir. Dünya’nın termosferinde yörüngede dönen Milletlerarası Uzay İstasyonu bu nedenle erimez.
Sıcaklık kelam konusu olduğunda volkanlar da dikkate alınmalıdır.
Sadece Dünya’da değil, Jüpiter’in en içteki ayı olan Io’da da bu geçerli. Io Ay’ımızdan daha büyüktür ve yüzeyi volkanlarla kaplıdır. Bu volkanlardan dışarı çıkan lavın yaklaşık 2 bin derecelik sıcaklıklara sahip olduğu düşünülüyor. Bu, gezegenimizin rastgele bir yerindeki lavdan çok daha yüksek bir sıcaklık. Tekrar de Jüpiter’ın uydusunda atmosferin olmaması nedeniyle ortalama sıcaklık sıfırın oldukça altında.
Venüs’ten daha sıcak gezegenler bulmak istiyorsak, Güneş Sisteminin çok ötesine bakmamız gerekiyor.
Kasım 2022 itibariyle, bilinen en sıcak dünya KELT-9b isimli bir ötegezegendir. Bu gezegen, Güneşimizden neredeyse iki kat daha sıcak bir yıldıza son derece yakın bir yörüngede dönüyor. KELT-9b’in ortalama sıcaklığı ise 4 bin dereceye yakın. Bu, tungsteni eritecek kadar yüksek bir sıcaklık. Gezegenin ayrıca bir tür kütleçekim kilidi sayesinde bir tarafı her zaman yıldızına dönüktür. Sürekli güneş gören taraf, gezegenin ortalamasından yüzlerce derece daha yüksek sıcaklıklara sahiptir. Bu sıcaklıklar birçok yıldızdan daha sıcaktır; hatta neredeyse Güneş’imizin yüzeyi kadar sıcaktır. Bu gezegenin termosferinin yıldız yüzeyiyle tıpkı sıcaklığa sahip olduğu düşünülüyor. Cihanda daha sıcak gezegenler olabilir, fakat bu katiyetle kırılması güç bir rekor.
Siz bu bahis hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
